W 2023 roku w ramach programu dotacji na zabytki, finansowanego z budżetu Gdyni zrealizowano prace przy 10 obiektach, na które przyznano ponad 1 000 000 zł.
Poniżej prezentujemy kolejne prace wykonane przy 5 z nich. (o poprzednich 5 obietach przeczytasz tutaj)
Budynek mieszkalny, ul. Olsztyńska 28
remont elewacji wschodniej i północnej
Olsztyńska 28 - Widok na elewację tylną (północną) po wykonaniu prac ze zdjęciem stanu pierwotnego
Budynek willi czynszowej z lat 30. XX w. został zaprojektowany przez Maksymiliana Zuske-Zdzierza - autora wielu gdyńskich kamienic i willi. Obiekt został ujęty gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni oraz objęty ochroną konserwatorską w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, gdzie został ujęty w grupie A jako obiekt o wysokich walorach kulturowych.
Budynek uzyskał w ubiegłych latach dotacje na renowacje portalu wejściowego z lastryko, drzwi wejściowych oraz elewacji południowej i zachodniej. W roku 2023 zakończono prace restauratorskie przy budynku renowacją pozostałych elewacji - północnej i wschodniej.
Ściana wschodnia, wykończona tynkiem szlachetnym gniazdkowanym, została oczyszczona przegrzaną parą wodną i pastą czyszczącą, usunięto z niej wtórne ubytki i uzupełniono je zaprawą sporządzoną wg tradycyjnej receptury tynkarskiej odtwarzając gniazdkowania.
Elewacja północna znajdowała się w bardzo złym stanie. W przeciwieństwie do pozostałych elewacji tynki wykończono tutaj metodą „na gładko”. Widoczne były przegnicia wyprawy tynkarskiej, porażenia grzybami i porostami, wtórne uzupełnienia, zanieczyszczenia substancją bitumiczną, odspojenia i spękania. W złym stanie znajdował się również balkon, którego odsłonięte elementy konstrukcyjne pokryła rdza. Po oczyszczeniu elewacji i ocenie stanu tynków zwiększono pierwotny zakres powierzchni tynków do wymiany, wtórne uzupełnienia zastąpiono nowym tynkiem, wyremontowano balkon oraz cokół lastrykowy. Wymieniono również obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe.
Tynk gniazdkowany widoczny na elewacji wschodniej budynku uzyskiwany był przez nakrapianie warstwy zaprawy tynkarskiej na elewację, a następnie delikatne zacieranie miejscowe z pozostawieniem widocznych wgłebień w strukturę, która z czasem ciemniała, co dawało ciekawy efekt plastyczny.
Właściciel na własny koszt przeprowadził również szereg innych prac przy budynku, w tym m.in. renowację okien.
W trakcie prac oczyszczających obu elewacji i elewacja tylna po zbiciu odspojonych tynków
Budynek mieszkalny, ul. Słowackiego 34
renowacja stolarki drzwiowej wejścia głównego
Widok na budynek tuż po wybudowaniu i widok na drzwi frontowe przed i po renowacji
Budynek powstały w latach 30. XX w. położony jest na obszarze modernistycznego układu urbanistycznego śródmieścia Gdyni wpisanego do rejestru zabytków. Został także ujęty w gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni. Zachował oryginalną stolarkę drzwiową nie tylko wejścia głównego, ale również przedsionka wewnątrz.
Prace renowacyjne drzwi rozpoczęto od wymontowania i przewiezienia ich do warsztatu, gdzie zostały oczyszczone z warstw farb, ukazując dębowe drewno, które pierwotnie było impregnowane jedynie olejem. Ramy drzwi zostały poddane renowacji na miejscu. Rysy i ubytki w drewnie uzupełniono zaprawą żywiczną i szpachlówką. Oczyszczono metalowe, w tym mosiężne elementy m.in. zawiasy, wymieniono klamki i szklenie, a drewno zabezpieczono lakierem.
Budynek mieszkalny, ul. Świętojańska 11 - Pułaskiego 9
remont balustrady balkonu ostatniej kondygnacji
Budynek przed i po remoncie
Obiekt położony jest na obszarze modernistycznego układu urbanistycznego śródmieścia Gdyni wpisanego do rejestru zabytków.
Balustrada balkonu jego ostatniej kondygnacji od strony ul. Świętojańskiej znajdowała się w złym stanie i wymagała remontu. Przeprowadzone prace obejmowały demontaż płyt, oczyszczenie konstrukcji, wykonanie nowych obróbek blacharskich i nowej podkonstrukcji płyt balustrady oraz zamontowanie płyt.
Budynek mieszkalny, ul. Świętojańska 48
renowacja detali i tynków szlachetnych oraz pozostałe prace remontowe elewacji frontowej
Widok na elewację budynku po wykonaniu prac
Budynek z lat 30. XX w. zaprojektowany przez Stanisława Żwirskiego został objęty indywidualną ochroną konserwatorską poprzez ujęcie w gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni.
Zachował fragmenty oryginalnej wyprawy tynkarskiej, pozostałości lastryko w partii przyziemia i zniszczony, mozaikowy stopień wejściowy. Na oryginalny barwiony w masie tynk elewacji nałożono kilkadziesiąt lat temu szary tynk cementowo- wapienny. Całość była zabrudzona z wtórnie uzupełnionymi ubytkami. Na poziomie parteru część czerwonego, rowkowanego tynku dzielonego na pola została zniszczona lub zasłonięta.
Modernistyczny budynek z przełomu lat 40. i 50. XX w. posiada oryginalne elementy szklenia sali gimnastycznej - skrzydła północnego wykonane z pustaków szklanych zabarwionych na kolor zielonkawy ze wzorem karbowanym pionowo.
Parter budynku przed i w trakcie wykonywania prac
Budynek z lat 30. XX w. zaprojektowany przez Stanisława Żwirskiego został objęty indywidualną ochroną konserwatorską poprzez ujęcie w gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni.
Zachował fragmenty oryginalnej wyprawy tynkarskiej, pozostałości lastryko w partii przyziemia i zniszczony, mozaikowy stopień wejściowy. Na oryginalny barwiony w masie tynk elewacji nałożono kilkadziesiąt lat temu szary tynk cementowo- wapienny. Całość była zabrudzona z wtórnie uzupełnionymi ubytkami. Na poziomie parteru część czerwonego, rowkowanego tynku dzielonego na pola została zniszczona lub zasłonięta.
Parter budynku przed i w trakcie wykonywania prac
Ze względu na trudności powstałe przy remoncie balkonów wynikające z ich złego stanu prace przesunęły się w czasie. Warunki atmosferyczne nie pozwoliły na całkowite wykończenie elewacji, dlatego odebrano prace tylko w części. Prace wykończeniowe przy elewacji parteru będą kontynuowane, gdy poprawią się warunki atmosferyczne.
Budynek mieszkalny, ul. Świętojańska 73
renowacja tynków szlachetnych gzymsu
Budynek przed remontem gzymsu i fragment gzymsu po wykonaniu prac renowacyjnych
Obiekt powstały w latach 30. XX w. został ujęty w gminnej ewidencji zabytków Miasta Gdyni oraz objęty ochroną konserwatorską w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, gdzie został ujęty w grupie B jako obiekt o walorach kulturowych.
Fragmenty gzymsu były popękane, odspojone i miejscami mocno zabrudzone. Skuto luźne i zdegradowane partie tynków, wykonano przemurowania w obrębie ceglanego wątku i nałożono nowe warstwy wypraw tynkarskich. Zamontowano rowkowane płyty wykonane w pracowni w oparciu o zachowane fragmenty starego tynku. Całość zabezpieczono przed wnikaniem wody w głąb struktury materiału.
Autor: Luiza Skrzypkowska (l.skrzypkowska@gdynia.pl)